Sağlık Hizmetleri Alanı Dal Seçimi

Giriş Yap

Kullanıcı Adı:

Şifre:

Read more »

KPSS Dil Bilgisi Soru Tipleri

KPSS TÜRKÇE DİL BİLGİSİ SORU TİPLERİ

SÖZCÜK TÜRLERİ

(İSİM, SIFAT, ZAMİR, ZARF, EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM)

1.        Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük bir adı nitelemektedir? (Niteleme sıfatını soruyor) güzel kız

2.        Aşağıdakilerin hangisinde betimleyici sözcüklere yer verilmiştir? (Niteleme sıfatı veya durum zarfını soruyor. Nasıl sorusunu isme veya fiile sorduğumuzda cevap verecek.)

Güzel kız    zor kadın   hızlı konuştu

3.        Aşağıdaki cümlelerde kullanılan altı çizili sözcüklerden hangisi nitelik bildirmektedir?

(Niteleme sıfatı veya durum zarfını soruyor. Nasıl sorusunu isme veya fiile sorduğumuzda cevap verecek.)     Güzel kız   zor kadın   hızlı konuştu

4.        Aşağıdakilerin hangisinde bir ad birden fazla sözcük tarafından nitelenmiştir?  
Uzun boylu,yakışıklı, bıyıklı adam
1              2           3          4

5.        Aşağıdakilerin hangisinde bir sözcük birden çok sözcüğü nitelemiştir?  
Tertemiz yollar, evler, sokaklar, camiler
sıfat   1         2           3           4

6.        Aşağıdakilerin hangisinde bir sözcük hem nitelenmiş hem belirtilmiştir?  
                               Güzel   bir çalışma

                        niteleme    belirtme

7.        Aşağıdakilerin hangisinde bir sözcük hem niteleme hem belirtme sıfatı almıştır?   
                                                   Güzel     bir çalışma

                                              niteleme    belirtme

8.        Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük bir varlığın kime veya neye ait olduğunu bildiren bir ek almıştır?

(İyelik ekini soruyor. Bir sözcük başına “benim, senin, onun…” alabilirse o sözcükte iyelik eki vardır.)        (bizim) evimiz                  (onların) düşüncesi

9.        Yukarıdaki cümlede kaç sözcük aitlik eki almıştır?

(İyelik eki alan kaç sözcük olduğunu soruyor. Yukarıdaki soru tipindeki mantıkla cevabı bulacağız.)

10.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ismin yerini soru yoluyla tutan bir sözcük vardır?

(Soru zamirini soruyor. Soru sözcüğü ek alacak, ek yoksa da soru sözcüğünün yerine bir isim koyabilelim.)      Nereye gidelim?  Kim geldi?

11.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ismin yerini işaret yoluyla tutan bir sözcük vardır?  

(İşaret zamirini soruyor. İşaret bildiren sözcük ek alacak.)

Şunları hocaya uzatıver.

12.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ismin yerini belgisiz yolla tutan bir sözcük vardır?

(Belgisiz zamiri soruyor. Belirsizlik anlamı veren sözcük ek alacak.)

bazıları, birçoğu…

13.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde bir ismin yerini tutan ek vardır?

(ilgi zamirini soruyor. Sözcükte mutlaka “-imki, -inki” eki bulunacak.)

Onunki       bununki       şununki      Ahmet’inki

14.     Aşağıdakilerin hangisinde ilgi adılı (zamiri) kullanılmıştır? Kullanılmamıştır?

(ilgi zamirini soruyor. Sözcükte mutlaka “-imki, -inki” eki bulunacak.)

Onunki       bununki       şununki      Ahmet’inki

15.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ismin yerini tutan sözcük vardır? Yoktur? (Zamiri soruyor.)

16.     Aşağıdakilerin hangisinde faklı türden zamirler (adıllar) bir arada kullanılmıştır?

Ben sana onu oradan al da şuraya koy diye kim dedi?

Kişi  kişi işaret işaret          işaret                soru

17.     “…………” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde tür bakımından diğerlerinden farklıdır?

(Sözcüğün isim mi, sıfat mı, zamir mi, zarf mı olduğuna bakacağız.)

18.     Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüklerin ikisi de türce özdeştir? 

Şu adam yanımıza gelip kaçıncı katta oturduğunu sordu.

19.     Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük isim tamlamasının bir öğesi değildir?

Dağın yamacına kadar dayanır bu su bize.

20.     Aşağıdakilerin hangisinde isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan arasına betimleyici bir sözcük girmiştir?

(İsim tamlamasında araya giren sözcük “nasıl?” sorusuna cevap verecek.)  umudun tükenmez kaynağı

21.     Aşağıdakilerin hangisinde isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan arasına bir sözcük girmiştir?

Dağların dik yamacı             ülkemizin bu başbakanı

22.     Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı düşmüş bir isim tamlaması vardır?

(Sözcüğün başına “benim, senin, onun…” getirebileceğiz.)  

(senin) çalışmaların

23.     Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı ile tamlananı yer değiştirmiş bir isim tamlaması vardır?

(“-in” ekini alan sözcük genelde satır sonunda bulunacak.)

Gözleri gözümün önüne geliyor kardeşimin.  (kardeşimin gözleri)

24.     Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük veya sözcükler sıfat tamlamasının bir öğesi değildir? 

Uzak diyarlardan geldim buralara.

25.     Yukarıdaki tamlamaların hangileri türce özdeştir?

26.     Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı sıfatla (ön adla) sağlanmıştır? 

(Soru anlamı veren sözcük ek almayacak ve isimden önce gelecek.) 

Hangi ev?   Kaç kişi?

27.     Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı zamirle (adılla) sağlanmıştır?

(Soru sözcüğü ek alacak, ek yoksa da soru sözcüğünün yerine bir isim koyabilelim.)  Nereye gidelim?  Kim geldi?

28.     Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı zarfla (belirteçle) sağlanmıştır?

(Soru anlamı veren sözcük ek almayacak ve eylemi etkileyecek.)

Ne zaman geliriz? Neden gelmedin?

29.     Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı farklı türde bir sözcükle sağlanmıştır?

30.     Aşağıdakilerin hangisinde adlaşmış sıfat kullanılmıştır? Kullanılmamıştır?  

İhtiyar insanlar: ihtiyarlar (adlaşmış sıfat)

31.     Aşağıdakilerin hangisinde ikileme ismin niteliğini anlatmaktadır?

(İkileme isimden önce gelip isme sorulan “nasıl?” sorusuna cevap verecek.)  yamuk yumuk direk

32.     Aşağıdakilerin hangisinde ikileme eylemin niteliğini anlatmaktadır? (İkileme zarf görevinde olacak.)(İkileme eylemi etkileyip eyleme sorulan “nasıl?” sorusuna cevap verecek.) yavaş yavaş yürüdü.

33.     Aşağıdakilerin hangisinde ikileme diğerlerinden farklı türde kullanılmıştır?

34.     Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisi sözcük türü yönünden diğerlerinden faklıdır?

35.     Aşağıdakilerin hangisinde ikileme farklı bir sözcüğü etkilemiştir?

36.     Aşağıdakilerin hangisinde zarf (belirteç) vardır? Yoktur?

37.     “Kimi zamirler özneyi pekiştirerek belirtir. Bunlar şahıs zamirleriyle birlikte kullanılır.”Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir zamir vardır?

Ben kendim      sen kendin      o kendisi      Mehmet kendisi…

38.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde yüklem durum yönünden tamamlanmıştır?

(Durum zarfını soruyor. Eyleme “nasıl?” sorusunu sorduğumuzda cevap verecek.) Güzel konuştun.

39.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde zaman anlamı veren sözcük vardır? Yoktur?

(Zaman zarfını soruyor. Ne zaman sorusuna cevap veren sözcük olacak.) 

Yarın görüşelim. 1980’lerde ne olaylar yaşanmış.

40.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde zaman bildirilmemektedir? (Zaman zarfı olmayan şıkkı soruyor.)

41.     Aşağıdakilerin hangisinde zaman anlamı veren sözcüğün türü farklıdır? 

(Zaman anlamı veren sözcük “ne zaman?” sorusuna cevap veriyorsa ve zaman zarfıdır. “ne zaman?” sorusu dışında bir soruya cevap verip ek alıyorsa isimdir.) -Şiirlerinde akşamları anlatıyor. (“neyi?” akşamları, isimdir.)

-Sabah kahvaltıya gidelim mi? (“ne zaman?” sabah, zaman zarfıdır.)

42.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde “……….” sözcüğü yüklemin anlamını etkilemiştir?

(Zarfı bulmamızı istiyor.) (“……” tırnaktaki sözcükler  “güzel, iyi, kötü…” olabilir.)

43.     Aşağıdakilerin hangisinde zarf (belirteç) farklı türde bir sözcüğü derecelendirmiştir?

Çok uzun paragraf (çok sözcüğü sıfat tamlamasını derecelendirmiş)

Çok yorgun görünüyor. (çok sözcüğü yorgun zarfını derecelendirmiş.)

44.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük bir türün tamamını karşılamaktadır? (Genel anlamlı sözcüğü soruyor.)

Şairler duygusal insanlardır. (Bütün şairlerin böyle olduğunu söylüyor.)

45.     Aşağıdakilerin hangisinde “ile” sözcüğü “bağlaç” görevinde kullanılmıştır? (ile “ve” anlamındaysa bağlaçtır.)

Konu anlatımıyla püf noktaları bu notlarda iç içe.

46.     Aşağıdakilerin hangisinde “ile” sözcüğü “edat” (ilgeç) görevinde kullanılmıştır? (İle “ve” anlamında değilse edattır.)

Uçakla Ankara’ya gidecekler.

47.     Aşağıdakilerin hangisinde “yalnız” sözcüğü “bağlaç” görevinde kullanılmıştır? (yalnız yerine “ama, fakat” sözcüklerini anlamlı olarak getirebiliyorsak “yalnız” sözcüğü bağlaçtır.)

Çok uğraştım; yalnız onu ikna edemedim.

48.     Aşağıdakilerin hangisinde “yalnız” sözcüğü “edat” (ilgeç) görevinde kullanılmıştır? (Yalnız yerine “sadece” sözcüğü konabilirse yalnız sözcüğü edattır.)  Bu konuda yalnız sana güveniyorum.

49.     Aşağıdakilerin hangisinde eylemi yapacak kişi sınırlandırılmıştır?

Bu konuyu yalnız sen böyle anlatabilirsin.

(“sadece” anlamı verilerek kişi sınırlaması yapılmıştır.)

50.     Aşağıdakilerin hangisinde hem “edat” hem “bağlaç” kullanılmıştır?

51.     Aşağıdakilerin hangisinde “gibi” sözcüğü kendinden önceki sözcükle öbekleşerek bir adı niteleme göreviyle kullanılmıştır? 

Aslan gibi çocuk

(gibi aslan ismiyle birleşip bir öbek oluşturmuş, bu öbek de isimden önce gelerek ismi nitelemiş, sıfat olmuş.)

52.     Aşağıdakilerin hangisinde “gibi” sözcüğü kendinden önceki sözcükle öbekleşerek bir eylemi (fiili) niteleme göreviyle kullanılmıştır?

Deliler gibi sevmişti.  

(gibi aslan ismiyle birleşip bir öbek oluşturmuş, bu öbek de fiilden önce gelerek fiili nitelemiş, zarf olmuş.

53.     Aşağıdakilerin hangisinde farklı bir ad takımı (isim tamlaması) kullanılmıştır?

54.     Belgisiz sıfat görevindeki kimi sözcükler çekim eki alarak belgisiz zamir olabilir. Aşağıdakilerin hangisinde bunun bir örneği vardır? Bazıları, birçoğu, birkaçı…

55.     İşaret sıfatı görevindeki kimi sözcükler çekim eki alarak işaret zamiri olabilir. Aşağıdakilerin hangisinde bunun bir örneği vardır? Bunları size anlatmıştım.

CÜMLENİN ÖGELERİ

56.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem kullanılmamıştır?

(Eksiltili cümleyi soruyor. Eksiltili cümle yüklemi olmayan cümledir. Bu cümlede üç nokta kullanılır. Bu yüklemi anlamca kendimiz koyabiliriz.)

Ev yapacaksan tuğladan, kız alacaksan Muğla’dan…  (al)

57.     Yukarıdaki cümlede aşağıdaki öğelerden hangisi vardır? Yoktur?

58.     Aşağıdakilerin hangisinde “yer” kavramı vurgulanmıştır?

(Yüklemden önce dolaylı tümleç yani yer bildiren sözcük olacak.Dolaylı tümleç “a-da-dan” eklerini alır.)  Daha şimdi yanımızdan geçti.

59.     Aşağıdakilerin hangisinde “zaman” kavramı vurgulanmıştır?

(Yüklemden önce zarf tümleci yani zaman bildiren sözcük olacak. Bu sözcük “Ne zaman?” sorusuna cevap verecek.) Ahmet yanımızdan şimdi geçti.

60.     Aşağıdakilerin hangisinde “işi yapan varlık” vurgulanmıştır?

(Yüklemden önce özne bulunacak.) Yanımızdan şimdi Ahmet geçti.

61.     Aşağıdakilerin hangisinde “yapılan işten etkilenen öğe” vurgulanmıştır?

(Yüklemden önce nesne yani işten etkilenen öğe olacak.)

Dün eski arkadaşlarını görmüş.

62.     Aşağıdakilerin hangisinde “yüklem” vurgulanmıştır?

(Yüklem isim soylu bir sözcük olacak.)

Başarmak çalışmaktır.

63.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisi biçimce olumlu anlamca olumsuzdur?     Ne gördüm ne duydum.

64.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisi biçimce olumsuz anlamca olumludur? Seni sevmiyor değilim.

65.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisi biçimce de anlamca da olumsuzdur?  Daha bu konuya çalışmadım.

66.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç (yer tamlayıcısı) belirtili isim tamlamasından oluşmuştur?

Dağların eteklerinden gül getirdim kucak kucak.

67.     Aşağıdakilerin hangisinde eylemden etkilenen varlık betimlenerek verilmiştir? (Nesne sıfat tamlamasında oluşacak)

Tatile gittiğimizde güzel yazlığımızı tamir ettirdik.

68.     Yukarıdaki cümlede aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?

-kim? –ne? –neyi? –neye? –nasıl? –ne zaman?

FİİL-FİİLDE KİP-EK FİİL-FİİLİMSİ

69.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yükleminde eylemin devam ettiği anlamı yoktur?

(Fiil sürerlik, “-e dur, -e kal, -e gel” eklerinden birini almayan fiili soruyor.)

Bakadur, bakakaldım, söylenegelir…

70.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yükleminde eylemin sürekli olarak yapıldığı anlamı vardır?

 (Fiil sürerlik, “-e dur, -e kal, -e gel” eklerinden birini alacak.)

Bakadur, bakakaldım, söylenegelir…

71.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yükleminde tezlik anlamı vardır?

(Fiil tezlik, “-i ver” eki alacak.)   okuyuverdik, yazıverdim…

72.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yükleminde eylemin kısa sürede yapıldığı anlamı vardır?

(Fiil tezlik, “-i ver” eki alacak.) okuyuverdik, yazıverdim…

73.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yükleminde yaklaşma anlamı vardır? (Fiil yaklaşma,  “-e yaz” eki alacak.)  düşeyazdık…

74.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yükleminde yeterlilik anlamı vardır? (Fiil “–e bil” ekini alacak.) gidebildim, söyleyebilmiş…

75.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde yükleminde değişerek yeni bir görünüm kazanma anlamı vardır?

(kendiliğinden, bizim isteğimiz dışında olan oluş fiilini soruyor.)

sararmış, bronzlaştı, çürümüş…

76.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde yükleminde bir iş bildirilmektedir?

(Kılış fiilini soruyor, yüklemle “onu” sözcüğünü okuyabiliyorsak kılış fiili vardır.)

Gördüm, azarladım, okumuşum…

77.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde yükleminde bir durum bildirilmektedir?

(Durum fiilini soruyor, yüklemle “onu” sözcüğünü okuyamıyorsak durum fiili vardır.)

Yatmıştım, baktım, tiksinmiş…

78.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yükleminde zaman bildirilmektedir? (Yüklemde zaman eklerinden biri bulunacak.)

Görülen-bilinen geçmiş zaman “–di”, öğrenilen-duyulan geçmiş zaman “–miş”, gelecek zaman “–ecek”, şimdiki zaman “–yor”, geniş zaman “-r”

*Her gün bu kitaptan 10 sayfa okurum.

*Seni çok özledim.

*Yarın tatile çıkacağız.

*Buradan artık gitmeliyiz.(Olmaz.Yükleminde zaman eki yok, gereklilik kipi var.)

79.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yükleminde zaman anlamı vardır?    (Yüklemde zaman eklerinden biri bulunacak.)

80.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir fiil kipi kendi kip anlamı dışında kullanılmıştır? (kip kaymasını soruyor.)

Yarın Antalya’ya gidiyoruz.

Allah vere de yarın gelmesinler.

UYARI: KİP KAYMASI ANLATIM BOZUKLUĞU DEĞİLDİR.

81.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yükleminde anlam kayması (kip kayması) vardır?

Her gün düzenli olarak spor yapıyor.

UYARI: KİP KAYMASI ANLATIM BOZUKLUĞU DEĞİLDİR.

82.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde duyma (başkasından duyma) anlamı vardır?

(Duyulan-öğrenilen geçmiş zamanı soruyor, yüklemde “–miş” eki bulunacak.)

Dün Diyarbakır’dan dönmüşler.

83.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde görme anlamı vardır?

(Görülen geçmiş zamanı soruyor, yüklemde “–di” eki bulunacak.)

Günde 5 saat ders çalıştı.

84.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde “-miş” eki cümleye farklı

bir anlam katmıştır?

-Ellerin üşümüş: görme

-Bu sınava gireceğini söylemiş: başkasından duyma

85.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde gelecekte yapılacak bir iş bildirilmektedir?

(Gelecek zaman ekini soruyor. Yüklemde “–ecek” eki bulunacak.)

Ahmet yaz tatilini Bodrum’da geçirecek.

86.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde yapılacak bir iş bildirilmektedir?

(Gelecek zaman ekini soruyor. Yüklemde “–ecek” eki bulunacak.)

87.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde yapılmakta olan bir iş anlatılmaktadır?

(Şimdiki zaman ekini soruyor. Yüklemde “–yor” eki bulunacak.)

Her zaman halimize şükrediyoruz.

88.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde sürekli yapılan bir iş anlatılmaktadır?

(Geniş zaman ekini soruyor. Yüklemde “–r” eki bulunacak.)

Türkiye bölgesinde dengesel bir rol oynar.

89.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde gereklilik anlamı vardır?

(Gereklilik kipini soruyor. Yüklemde “–meli” eki bulunacak.)

Sana bunları mutlaka söylemeliyim.

90.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde “şart”  (koşul) anlamı vardır?

(Dilek şart kipi eki “–se” bulunacak.) Ah bir de istediğim puanı alsam.

91.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde bir “dilek” (istek) anlamı vardır?

(İstek kipi eki “–e” bulunacak.) Biraz sonra yanınıza gelelim.

92.     Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde bir iş (işin yapılması) emredilmektedir? (Emir kipini soruyor: gel, okusun, okuyun…)

93.     Aşağıdakilerin hangisinin yüklemi çekimli eylem (fiil) değildir?

(Fiil kip eklerinden 1 veya 2 tane alırsa çekimlidir. Emir kipi ek almaz; ama yine de çekimli kabul edilir.)

Bugün bu notlar için çalışıyorum. (1 kip eki)

Hep bu yalanlarla kandırırdın onları. (2 kip eki)

Hemen bul şu kitapları. (emir kipi)

Gündüzler size kalsın, verin bana karanlıkları. (emir kipi)

Bizim de yaşadığımız hayattır be kardeşim! (Yüklem isimden oluşmuş, çekimli fiil yoktur.)

O çalışkan bir insanmış. (“insan” isim çekimli fiil değildir. Zaten buradaki       “-miş” eki ek fiil eki olan”-imiş” tir. Kip eki değildir.

94.     Aşağıdakilerin hangisinde ek fiil (ek eylem) kullanılmıştır?

(idi-imiş-ise-dir*)

*dir bir isme anlam olarak gelebilirse orada ek fiil vardır; yalnız düşmüştür.

O daha dün gelmişti.

-Gün bugündür.

-Bu çalışmanın hepsi benim ürünüm. (dür)

95.     Aşağıdakilerin hangisinde ek fiil (ek eylem) farklı bir işlevde kullanılmıştır?

1.         İsmi yüklem yapar. *ihtiyardı, yalancıymış…

2.         Birleşik zamanlı fiil yapar. Birleşik zamanlı fiilde 2. ek, ek fiil ekidir. *geliyordu, okumuştu, bakarsam…

96.     Aşağıdakilerin hangisinde fiilimsi (eylemsi) vardır?

İsim fiil ekleri: ma-(y)-ış-mak

Sıfat fiil-ortaç ekleri: an-ası-mez-ar-dik-ecek-miş

Zarf fiil ekleri: Kenyalı asya gelir gelmez ince ip arakladıkça madan  maksızın  dığında

**Herkes yanan eve bakınca çocuğun içinden

                      SF               ZF  

korkup kaçmak geldi.

       ZF        İF

97.     Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük fiilimsi (eylemsi) değildir?

1-        Sıfat fiil eklerinde olan “mez-ar-dik-ecek-miş” ekleri yüklemdeyse fiilimsi yapmaz.

O artık buralara gelmez.

Kardeşine o bakar.

Hemen yanına geldik.

Kıyafetlerini giyip hemen gidecek.

Daha yeni tanışmış.

2-        Kalıplaşmış sözcüklerdeki ekler fiilimsi eki değildir.

Danışma, ekmek, sürme, dolma, çakmak…

FİİLDE ÇATI (EYLEMDE ÇATI)

98.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işi yapan bellidir?

(Cümlede işi yapan öğe yani özne bulunacak. Yüklem etken fiil olacak.)

Hemen yanına gidip özür diledim. (Gizli özne var. “ben”)

Ahmet, bu notları kullanarak dil bilgisine çalıştı. (Ahmet)

99.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işi yapan belli değildir?

(Cümlede işi yapan öğe yani özne bulunmayacak. Yüklem edilgen fiil olacak.

“(ı)l veya –(ı)n” eklerinden birini alacak.)

Eksikler bir bir tespit edilip giderilecek. (Giderecek olan kim? Belli değil.)

100.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne hem işi yapan hem de yaptığı işten etkilenendir?

(Dönüşlü fiili soruyor. Sevinmek, üzülmek, giyinmek… gibi)

KPSS’ DE aldığım puanı duyunca çok sevindim. (Bu işi ben yaptım ve bu işten ben etkilendim.)

101.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde eylemi karşılıklı yapma anlamı vardır?

(İşteş fiili soruyor. Yüklem “–iş, -leş” eklerinden birini alacak.)

Saatlerce mesajlaşmaktan ne anlıyor bu gençler.

102.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde “-ş” “-leş” eki bir eylemin karşılıklı olarak yapıldığını göstermek için kullanılmıştır?

Onunla sadece selamlaştık.

103.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde eylemi birlikte yapma anlamı vardır?

(İşteş fiili soruyor. Yüklem “–iş, -leş” eklerinden birini alacak.)

Kuşlar karşı dağa uçuştu.

104.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde eylem yapılışı yönünden diğerlerinden farklıdır?

(Karşılıklı işteş mi, birlikte işteş mi?)

Çocuklar maç sahasına koşuştu. (birlikte)

En sonunda bu adamla da tartıştın. (karşılıklı)

105.  Aşağıdakilerin hangisinin yüklemi nesne alabilir?

(Geçişli fiili soruyor. Yüklemle onu sözcüğünü okuyabiliyorsak geçişli fiil vardır.)

En sonunda istediğim şehirleri gördüm.

106.  Aşağıdakilerden hangisinin yüklemi nesne alamaz?

(Geçişsiz fiili soruyor. Yüklemle onu sözcüğünü okuyamıyorsak geçişsiz fiil vardır.)

İki saat boyunca sessizce baktım.

107.  Aşağıdakilerden hangisinin yüklemi nesne alamazken aldığı ek yardımıyla nesne alır hale gelmiştir?

(Oldurgan fiili soruyor. Baktırmak, koşturmak… gibi)

Çocuğumu baktırdım.

108.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinin yükleminde işi başkasına yaptırma anlamı vardır?

(Ettirgen fiili soruyor. Yüklemde patronluk olacak. Sildirdi, okuttu… gibi)

Hoca tahtayı sildirtti.

SÖZCÜKTE YAPI (KÖK-EK)

109.  Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün kökü isimdir?

(Sözcüğün son anlamı ile ilgili bulunan en küçük parçası “-mek, -mak” ekini almayacak.)

Bir daha gelsem şu dünyaya, yine seni severdim bu aşkla.

(Altı çizili olanlar isim köküdür.)

110.  Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün kökü fiildir?

(Sözcüğün son anlamı ile ilgili bulunan en küçük parçası “-mek, -mak” ekini alabilecek.)

İki kelime et seni seven şu kalbi kırma. (Altı çizili olanlar fiil köküdür.)

111.  Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün kökü sözcük türü yönünden diğerlerinden faklıdır?

(Sözcüğün kökünün isim mi, fiil mi olduğuna bakılacak.)

Nereden bulur insanlar ben suskunken gülünecek şeyleri.

İsim K. Fiil K. İsim K.İsim K.Fiil K.     Fiil K.     İsim K.

112.  Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük birden çok çekim eki almıştır?

(Sözcüğün köküne sözcüğün anlamını değiştirmeyen birden fazla ek gelecek. Bu ekler çekim ekleridir.)

ÇEKİM EKLERİ

-Çoğul eki “-ler”

-Hal ekleri “-i, -e, -de, -den”

-Tamlayan eki (ilgi eki) “-in”

-Tamlanan eki (iyelik eki) “-im, -in, -i…” (isme gelip sahiplik bildirir.) (saatim, saatin, saati…)

-İlgi zamiri “-imki, -inki”

-Olumsuzluk eki “me”

-Kip ekleri: “-di, -miş, -yor, -ecek, -r, -meli, -se, -e”

-Şahıs ekleri (kişi ekleri) “-im, -in…” fiile gelip eylemi kimin yaptığını anlatır. (geliyorum, geliyorsun, geliyor…)

-Ek fiil ekleri “-idi, -imiş, -ise, -dir)

-Soru eki “-mi”

Oku y acak lar,      gel miş ler di,        kitap lar ı

113.  Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün aldığı ekle anlamı değişmemiştir?

(Sözcüğün köküne sözcüğün anlamını değiştirmeyen bir veya birden fazla ek gelecek. Bu ekler çekim ekleridir.)

kitap  lar  dan     oku  muş  tu  k

114.  Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük basit yapılıdır?

(Sözcüğün aldığı eklerle anlamı değişmeyecek yani sözcük sadece çekim eki alacak.)

Saçlarından, geliyordunuz, cümlelerin…

115.  Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün aldığı ekle anlamı değişmiş, yeni anlamlı bir sözcük oluşmuştur?

(Sözcüğe eklenen eklerden en az bir tanesi yapım eki olacak yani eklendiği sözcüğün anlamını değiştirip yeni anlamlı bir sözcük yapacak. Anlam ve yapı değiştiren ekler yapım ekleridir. Bu ekler çekim ekleri dışındaki eklerdir.)

Doğunun,   yanaklarından…

116.  Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük türemiş yapılıdır?

(Sözcüğe eklenen eklerden en az bir tanesi yapım eki olacak yani eklendiği sözcüğün anlamını değiştirip yeni anlamlı bir sözcük yapacak. Anlam ve yapı değiştiren ekler yapım ekleridir. Bu ekler çekim ekleri dışındaki eklerdir.)

gözetlemişler, bölgelerde…

117.  Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük yapıca diğerlerinden farklıdır?

-Sözcüğün aldığı eklerle anlamı değişmemişse yeni bir sözcük oluşmamışsa sözcük basit sözcüktür. Bu durumda sözcüğün aldığı ekler çekim ekidir.

-Sözcüğün aldığı eklerle anlamı değişmişse yeni anlamlı bir sözcük oluşmuşsa sözcük türemiş sözcüktür. Bu durumda sözcüğün aldığı eklerde yapım eki vardır.

-İki sözcük birleşmişse sözcük birleşiktir.

*Türkiye son dönemde sözü dinlenir, başarılı, lider bir ülke olmaya başladı.

 basit    basit  türemiş basit türemiş türemiş   basit basitbasit basit    türemiş

118.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde “-tır” eki farklı bir anlamda kullanılmıştır?

-Ders bitmiştir. (Kesinlik)          -O gelmiştir. (Tahmin)

CÜMLE TÜRLERİ

119.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisi yüklemin yerine göre diğerlerinden farklıdır?

(Yüklem sondaysa kurallı-düz, sonda değilse devrik cümledir.)

Herhangi bir dikkat çeken ses de mi duymadın? (kurallı cümle)

Onun duydum kim olduğunu. (devrik cümle)

120.  Aşağıdakilerin hangisi kurallı bir cümledir?

(Yüklemin sonda olduğu cümleyi soruyor.)

Nerede olduğunu bilmiyordu. (kurallı cümle)

121.  Aşağıdakilerin hangisi kurallı bir cümle değildir?

(Yüklemin sonda olmadığı cümleyi yani devrik cümleyi soruyor.)

Akşam gitmiş onların evinin önüne. (devrik cümle)

122.  Aşağıdakilerin hangisi devrik cümledir?

(Yüklemin sonda olmadığı cümleyi yani devrik cümleyi soruyor.)

Gideceğiz hemen bir şey sorup. (devrik cümle)

123.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde yüklemin sözcük türü diğerlerinden farklıdır?

(Yüklem isim soylu mu, fiil soylu mu olduğuna bakacağız.)

(Yüklem aldığı ekle anlam değişimine uğramışsa yani yapım eki almışsa bu halinin isim veya fiil olduğuna bakılır.)

Umut, fakirin ekmeğidir. (isim cümlesi)

İyi bir puan alacağımı umuyorum. (fiil cümlesi)

124.  Aşağıdakilerden hangisi isim cümlesidir?

(Yükleminin isim soylu olduğu cümleyi soruyor.)

Başarmak, çalışmaktır.

Bu, onun tek isteğidir.

125.  Aşağıdakilerden hangisi fiil cümlesidir?

(Yükleminin fiil soylu olduğu cümleyi soruyor.)

Dedem çok ihtiyarladı.

Bu adam da çocuklaştı.

Yapraklar incilendi senin için.

126.  Aşağıdakilerin hangisi devrik isim cümlesidir?

Uyumaktı en sevdiği şey.

127.  Aşağıdakilerin hangisi devrik fiil cümlesidir?

Umuyordu onun da buraya geleceğini.

128.  Aşağıdakilerin hangisi eksiltili cümledir?

(Yüklemi olmayan cümleyi soruyor. Bu yüklemi anlamsal olarak biz getirebiliriz.)

Ev yapacaksan tuğladan, kız alacaksan  Muğla’dan…       (al)

Dalaman’da bir çay molası ardından dağlara…                 (çıktık)

129.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde bir ara söz kullanılmıştır?

(Ara sözlerin başında ve sonunda virgül ya da kısa çizgi bulunur. Bazen herhangi bir ögeyi açıklayıcı durumdadır.)

Antalya’ya, doğduğu yere, geri döndü.

130.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde bir ögenin açıklayıcısı durumundaki bir söz kullanılmıştır?   (Ara sözü soruyor.)

Ahmet -bizim sınıf arkadaşımız- seni görmüş dün.

131.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde ara söz herhangi bir ögenin açıklayıcısı değildir?

Doğruları söylemen, bunu ben yapamıyorum, hoşuma gitti.

132.  Aşağıdakilerin hangisinde eylem farklı kişilerce yapılmıştır?

-Ahmet okula gitti, okuldan geç döndü. (Aynı kişi yapmış.)

-Bayramda annesi Adana’ya gitti, babası Ankara’ya gitti. (Farklı kişiler yapmış.)

133.  Aşağıdakilerin hangisinde yüklem ortak kullanılmıştır?

-Babam sabah işyerine, kardeşlerim de dil kursuna gitti.

134.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde bir yargı bildirilmektedir?

(1 tane yüklem olacak, bunun dışında fiilimsi veya başka bir yüklem olmayacak.)

Seninle on yıl öncesinden tanışıyoruz.

135.  Aşağıdakilerin cümlelerin hangisinde birden fazla yargı vardır?

(Birden fazla yüklem veya bir yüklem bir fiilimsi bulunacak.)

Senin geldiğini görmedim.

Herkes yanan eve bakıyordu.

Geldim, gördüm, gezdim.

136.  Aşağıdakilerin hangisi yapısına göre basit cümledir?

(1 tane yüklem olacak, bunun dışında fiilimsi veya başka bir yüklem olmayacak.)

Onun ne kadar yükseğe çıkmış bu uçakla.

137.  Aşağıdakilerin hangisi yapısına göre birleşik cümledir?

-Bir yüklem ve fiilimsi varsa girişik birleşik cümledir.

Onun ne kadar yürekli olduğunu bilirim.

-Bir yüklem ve koşul-şart eki “-se” varsa koşullu birleşik cümledir.

Biz inanırsak herkes inanır buna.

-Doğrudan anlatım varsa iç içe birleşik cümle olur.

Ahmet: “seninle iyi anlaşacağız.”  dedi.

138.  Aşağıdakilerin hangisi yapısına göre sıralı cümledir?

(En az 2 cümle birbirine virgül ya da noktalı virgülle bağlanacak.)

Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü olur.

At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.

139.  Aşağıdakilerin hangisi yapısına göre bağlı cümledir?

(En az 2 cümle birbirine bağlaçla bağlanacak.)

Geldim ve hemen gittim.

Onu gördüm; ama hatırlayamadım.

Read more »